ارزیابی تطبیقی و تحلیلی مشکلات پیمانکاران در معادن بزرگ ایران با نگاه ویژه به معادن مس

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه استخراج معدن، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، پردیس بین‌المللی خوارزمی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود

2 دانشیار، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود

چکیده

ایران با دارا بودن ذخایر غنی معدنی، استعداد زیادی در توسعه این بخش و به‌ طور ویژه معادن مس دارد. معدنکاری در کشور ظرفیت بالایی برای کمک به اقتصاد و اشتغال دارد. نقش پیمانکاران بخش خصوصی و بررسی مشکلات ورود آن‌ها به حوزه معدن و سرمایه‌گذاری در این بخش، از جمله عوامل تاثیرگذار در به فعالیت در‌آوردن ظرفیت‌های گسترده معدنکاری در ایران است. وجود پیمانکاران کلان در بخش عملیات معدنی نه ‌تنها به ‌عنوان بازویی جدایی‌ناپذیر از پیکره معدنکاری بزرگ‌مقیاس در سطح ملی محسوب می‌شود، بلکه می‌توان به آن به‌ عنوان پیش‌نیاز توسعه اقتصادی پایدار نگریست. به ‌هرحال با وجود مزایای انکار‌ناپذیر و ضرورت وجود پیمانکاران کلان معدنی برای کار در معادن بزرگ‌مقیاس، برخی مشکلات راهبردی مانند تحریم‌های بین‌المللی، عدم دسترسی به ماشین‌آلات معدنی باکیفیت، عدم دسترسی به قطعات یدکی باکیفیت و تکنولوژی روز دنیا، فرسودگی بخشی از ناوگان ترابری، زمان‌بر بودن تامین قطعات یدکی به دلیل شرایط تحریم، نوسانات نرخ ارز، روند تغییرات تورم اعلام ‌شده و نظایر آنها موجب فعالیت محدود پیمانکاران در سطح کلان شده است. در این پژوهش، با تطبیق و تحلیل مشکلات پیمانکاران در معادن بزرگ ایران، به ارزیابی و تحلیل مهم‌ترین چالش‌های پیمانکاران کلان در عرصه معدنکاری به ‌ویژه معادن بزرگ مس پرداخته و راهکارهای حمایتی از جمله، فراهم کردن امکان واردات ماشین‌آلات به‌روز و بزرگ معدنی، تامین قطعات یدکی، متناسب‌سازی تعدیل با تورم، تدوین فهرست‌بهای خاص رشته معدن و نظایر آنها برای تداوم فعالیت پیمانکاران معدنی ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative and Analytical Assessment of Contractors' Problems in Iran's Large Mines with a Special Focus on Copper Mines

نویسندگان [English]

  • A. Rouhi Jouybari 1
  • S.M.E. Jalali 2
1 Ph.D. Student, Dept. of Mining Engineering, Petroleum and Geophysics, Kharazmi International Campus, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Mining Engineering, Petroleum and Geophysics Engineering, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran
چکیده [English]

Having rich mineral reservoirs, Iran has great potentials for developing this field, especially in copper mines. Mining in Iran has great potentials for helping economy and creating jobs. Studying and solving the problems of contractors and making necessary preparations for them in order to enter the mining industry and making investment in this area are of effective factors in actualizing the vast mining potentials in Iran. Existence of large-scale contractors in mining operations is considered not only an inseparable arm of the domestic large-scale mining body, but is also looked upon as the prerequisite for sustainable economic development. In any way, despite the undeniable benefits and necessity of large-scale mining contractors for working in large-scale mines, some strategic problems such as international sanctions, lack of access to quality mining machineries, lack of access to quality spare parts and up-to-date technologies, worn-out transportation, time-consuming process of finding spare parts due to sanction conditions, currency rate fluctuations, changes in stated inflation trend, etc., result in limiting contractors’ activities in the large scale. In this research, in addition to studying the major problems of contractors in large mines of Iran, the most important challenges of large-scale mining contractors, especially in large copper mines are reviewed and support solutions such as making preparations for importing up-to-date and large machineries and spare parts, adaptation of adjustment to inflation rate, making specific price list for mining industry, etc. for the continuity of mining contractors’ operations are presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mining contractors
  • Large-scale mining
  • Copper mining
  • International sanctions
  1. شکور شهابی، ر.، کاکایی، ر.، بصیری، م.؛ 1390؛ "رتبهبندی مواد معدنی کشور با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی". علوم زمین، شماره 79، ص 136-129.
  2. صفرزاده، ا.؛ 1394؛ "برآورد نرخ بازدهی سرمایهگذاری در بخش معدن و مقایسه آن با سایر بخشهای عمده اقتصادی کشور". معاونت پژوهش‌های زیربنایی و امور تولیدی دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  3. دنیای معدن، خبرنامه، 1401.
  4. فرجی کلاریجانی، ح.، جلالی، س. ا.؛ 1399؛ "ارائه الگوی مشارکت عمومی، خصوصی در پروژههای معدنی". رساله دکتری دانشگاه صنعتی شاهرود.
  5. تصدیقی، ب.، عزیزخانی، ف.، مهری پرکو، و.؛ 1385؛ "چالشهای سرمایهگذاری بخش خصوصی در ایران". مجلس پژوهش، شماره 52، ص‌ 54-31.
  6. وفا، م.، معمارزاده، ط. غ.؛ 1393؛ "بررسی موانع توسعه سرمایهگذاری زیربنایی در کشور". مجله مطالعات کمی در مدیریت، شماره 2، ص 14-1.
  7. جلائی اسفندآبادی، س.، صمیمی، س.؛ 1393؛ "بررسی موانع سرمایهگذاری بخش خصوصی در ایران". فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، شماره 7، ص 109-89.
  8. محسنی، ح.، محسنی، ع.؛ 1399؛ "شناسایی و رتبهبندی مهمترین چالشهای شرکتهای پیمانکاری پروژههای عمرانی در شرایط فعلی کشور". کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری، مدیریت توسعه شهری، ایران، تهران.
  9. پایگاه داده‌های شرکت ملی مس ایران، گزارش پیرامون کانسارهای شرکت ملی صنایع مس ایران، 1400.
  10. USGS, Report, (2022).
  11. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور؛ 1400؛ "نقشه پراکندگی محیطهای مناسب و پتانسیل مس (مولیبدن)".
  12.   پایگاه داده‌های شرکت ملی مس ایران، گزارش پیرامون کانسارهای شرکت ملی صنایع مس ایران، 1401.
  13.  پایگاه دادههای علوم زمین، گزارش،1400.
  14. Souza, F. R., Câmara, T. R., Torres, V. F. N., Nader, B., and Galery, R. (2019). “Optimum mine production rate based on price uncertainty”. REM-International Engineering Journal, 72(4): 625-634.
  15. World Bank, Report, (2022).
  16. Chowdhury, A. N., Chen, P. H., and Tiong, R. L. K. (2011). “Analysing the structure of public-private parthership porjects using network theory”. Constrution Management and Economic, 29(3): 247-260.
  17. Mauro, P. (1995). “Corruption and growth”. Quartly Journal of Economics, 110(3): 681-712.
  18. Knack, S., and Keefer, P. (1995). “Inistitutions and Economic Performance”. Economics, 7(3): 207-227.
  19. Qiao, L., Wang, S. Q., Tiong, R. L. K, and Chan T. S. (2001). “Framework for Critical Success Factors of BOT Projects in china”. Journal of Structured Finance, 7(1): 53-61.
  20. Li, B., Akintoye, A., Corresponding, P. J. E., and Hardcastle, E. C. (2005). “Critical Success Factors for PPP/PFI Projects in the UK Construction industry”. Construction Management and Economics, 23(5): 459-471.
  21. Takim, R., Abdul-Rahman, R., Ismail, K., and Egbu, C. O. (2008). “The Acceptability of Private Finance Initiative (PFI) Scheme in Malaysia”. Asian Social Science, 4(12): 71-82.
  22. Ke, Y., Wang, S., Chan, P. C., and Cheung, E. (2009). “Research Trend of Public-Private Partnership in Construection Journals”. Journal of Construction Engineering and Management, 135(10): 1076-1086.
  23. Yuan, J., Zeng, A. Y., Skibniewski, M. J., and Li, Q. (2009). “Selection of performance Objectives and Key Performance indicators in Public-Private Partnerships Projects to Achievs Value for Money”. Construction Management and Economics, 27(3): 253-270.
  24. Parker, M. (2011). “Availability Payments and Other Forms of P3s for Surface Transportation Funding and Financing Solutions for Surface Transportation”. Funding and Financing Solutions for Surface Transportation in the Coming Decade, Conference Report, AASHTO.
  25. Liu, T., Wang, Yan. and Wilkinson, Suzanne. (2016). “Identifying critical factors affecting the effectiveness and efficiency of tendering processes in Public–Private Partnerships (PPPs): A comparative analysis of Australia and China”. International Journal of Project Management, 34(4): 701-716.
  26. Li, B., Akintoye, A., Corresponding, P. J. E., and Hardcastle, E. C. (2005). “Critical Success Factors for PPP/PFI Projects in the UK Construction industry”. Construction Management and Economics, 23(5): 459-471.
  27. Osei-Kyei, R., Chan, A. P. C., Javed, A. A., and Ameyaw, E. E. (2017b). “Critical success criteria for public-private partnership projects: International experts’ opinion”. International Journal of Strategic Property Management, 21(1): 87-100.
  28. Osei-Kyei, R., and Chan, A. P. C. (2017a). “Omparative Analysis of the Success Criteria for Public-Private Partnership Projects in Ghana and Hong Kong”. Project Management Journal, 48(4): 80-92.
  29. Akampurira, E., Root, D. S., and Shakantu, W. (2008). “Factors constraining the implementation of public privte partnerships in the electricity sector in uganda”. In Conference: 5th Postgraduate Conference on Construction Industry DevelopmentAt: Bloemfontein, South Africa.
  30. Chou, J.-S., and Pramudawardhani, D. (2015). “Cross-country comparisons of key drivers, critical success factors and risk allocation for public-private partnership projects”. International Journal of Project Management, 33(5): 1136-1150.
  31. World Bank, Report, (2012).
  32. Loxley, J. (2013). “Are public-private partnerships (PPPs) the answer to Africa’s infrastructure needs”. Review of African Political Economy, 40(137): 485-495.
  33. آذرمند، ح.؛ 1396؛ "پنج راهکار برای بهبود کسبوکار معدن". دومین کنفرانس اقتصاد ایران، نشریه معدن‌نامه، ص 65-55.
  34. رحیمی، ح.، علیزاده، س.؛ 1396؛ "ماهیت و مبنای تعدیل در قراردادهای پیمانکاری در حقوق ایران و فیدیک". فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، دوره ششم، شماره 21، ص 175-147.