تعیین آنومالی های ژئوشیمیایی در رسوبات آبراهه ای منطقه زایلیک،آذربایجان شرقی بر اساس الگوی پراکندگی عناصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه مهندسی معدن، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر

2 استادیار، گروه زمین شناسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر

چکیده

محدوده‌ کانی‌زایی زایلیک سنگ‌های آتشفشانی با ماهیت آندزیتی دارد که به صورت مجموعه‌ وسیعی، زمینه‌ای برای سایر سنگ‌های موجود در منطقه‌ است. بخش زیرین این سنگ‌های آندزیتی مشخص نیست و در بخش بالایی به نهشته‌های آذرآواری و گدازه‌ای اسیدی تا بازیک می‌رسند. تلفیق نتایج حاصل از بررسی‌های آماری و پراکندگی 8 عنصر کمیاب Au، Ag، Cu، As، Zn، Pb، Sb، Mo مربوط به داده‌های ژئوشیمیایی نمونه رسوبات آبراهه‌ای بیانگر آن است که مهم‌ترین آنومالی‌های ژئوشیمیایی مربوط به ‌عناصر مس، سرب، روی و طلا است که این آنومالی‌ها بر رگه‌ها و کپ‌های سیلیسی و زون‌های دگرسانی در منطقه منطبق است. نمودار توزیع فراوانی عناصر Au، Cu، Mo، Zn، Pb نیز اکثرا رفتار غیرنرمال دارد و کمی چولگی به راست را نشان می‌دهد که این خاصیت مربوط به ‌بالا بودن عیار این عناصر در برخی نمونه‌ها است. همچنین در میان این عناصر مطابق با جدول ضریب همبستگی و تجزیه خوشه‌ای، همبستگی مثبت بین عناصر مولیبدن و آرسنیک و نیز عناصر سرب و روی با سطح اعتماد 99 درصد، همچنین یک همبستگی مثبت بین عناصر سرب و آرسنیک و نیز عناصر روی و مس و در نهایت همبستگی معکوس بین عناصر روی و مولیبدن با سطح اعتماد 95 درصد دیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determination of Geochemical Anomalies in Stream Sediments of Zaylik Region (East Azerbaijan) Based on the Element Distribution Pattern

نویسندگان [English]

  • A. Hasanzadeh Koulani 1
  • S. Baharlouei Yancheshmeh 2
1 M.Sc, Dept. of Mining Engineering, Ahar Branch, Islamic Azad University, Ahar, Iran
2 Assistant Professor, Dept. of Geology, Ahar Branch, Islamic Azad University, Ahar, Iran
چکیده [English]

The Zaylik mineralization zone includes andesitic volcanic rocks which is the basis for other rocks in the area. The base of these andesitic rocks is yet to be characterized, but pyroclastic deposits and acidic to basic lava flows have overlaid them on the top. The results of statistical evaluations and distribution patterns of  As, Cu, Ag, Au, Zn, Sb, Pb, and Mo, on stream sediments showed that the most significant geochemical anomalies were related to copper, lead, zinc, and gold.These anomalies appear to be consistent with the siliceous veins and caps and alteration zones in the region. Frequency histograms of Au, Pb, Zn, Mo, and Cu were mostly abnormal and showed positive skewness. The table of correlation coefficient and cluster decomposition showed positive correlations between Mo and As and also between Pb and Zn at a confidence level of 99%. Moreover, at 95% confidence, positive correlations were observed between Pb and As and also between Zn and Cu, while an inverse correlation was observed between Zn and Mo.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geochemical anomalies
  • Stream sediments
  • Zaylik region
  • East Azerbaijan

مراجع

  1. Fletcher, W., and  Wolcott, J. (1991). “Transport of magnetite and gold in Harris Creek British Columbia and implications for exploration”. Journal of Geochemica Exploration,  41: 227-253.
  2. Shokouh Saljoughi, B., and  Hezarkhani, A. (2019). “Identification of geochemiacal anomalies associated with Cu mineralization by applying spectrum area multifractal and wavelete neural network methods in shahr-e-Babak mining area, Kerman, Iran”. Journal of Mining and Environment,10: 49-73.
  3. قاید امینی هارونی، م.، باقری، ه.، اسدی هارونی، ه.، مختاری، ا.، آیتی، ف.؛ 1393؛ "ارزیابی داده های زمین شناسی - ژئوشیمی اکتشافی اندیس مس علیشار جهت تعیین الگو و تیپ کانه زایی". نشریه روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن، شماره 7، ص 68-51.
  4. عباس زاده، س.، رحیمی پور، غ.، نجم الدینی، م.؛ 1392؛ "شناسایی مناطق کانه زایی مس پورفیری با استفاده از تلفیق روش های تک متغیره و چند متغیره بر روی داده های ژئوشیمیایی آبراهه ای در منطقه قلعه عسکر، استان کرمان". نشریه روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن، شماره 6، ص 82-69.
  5. میر انوری، ا. س.، کلاگری، ع. ا.، سیاه چشم، ک.، سهرابی، ق.؛ 1398؛ "بررسی زمین شناسی پهنه های دگرسانی پیرامون رگه های سیلیسی طلادار زایلیک، شرق اهر، استان آذربایجان شرقی". مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، شماره 2، ص 360-347.
  6. حسنی پاک، ع. ا.؛ 1370؛ "اصول اکتشافات ژئوشیمیایی". انتشارات دانشگاه تهران.
  7. حسنی پاک، ع. ا.، شرف الدین، م.؛ 1384؛ "تحلیل داده های اکتشافی". انتشارات دانشگاه تهران.
  8. Harris, C., Stuart Smith, H., and  Le Roex, A. (2000). “Oxygen isotope composition of phenocrysts from Tristan da Cunha and Gough Island lavas: Variation with fractional crystallization and evidence for assimilation”. Contributions to Mineralogy and Petrology, 138(2): 164-175.
  9. پایگاه ملی داده های علوم زمین؛ 1392؛ "اکتشاف ژئوشیمیایی بافق". آدرس اینترنتی: WWW.ngdir.ir.
  10. Davis, J. C. (2000). “Statistics and data analysis in geology”. John Willy and Sons (3rd Edition), pp. 656.
  11. ناصری، ح.، جمالی، م.؛ 1394؛ "نقشه 1:20000 زمین شناسی و توپوگرافی منطقه زایلیک" . شرکت صبا میهن.
  12. شهاب پور، ج.؛ 1384؛ "زمین شناسی اقتصادی". انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  13. Harald, G. D. (2010). “The “chessboard” Classification scheme of mineral deposits: Mineralogy and geology from aluminum to zirconium”. Earth-Science Reviews, 100: 1-420.
  14. Barnes, S. J., Zientek, M., and Severson, M. (1997b). “Ni, Cu, Au and platinum group element contents of sulfides associated with intraplate magmatism: A synthesis”. Canadian Journal of Earth Sciences, 34: 337-351.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 01 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 23 تیر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار