زون بندی مخزن با استفاده از شاخص زون جریانی، رخساره های الکتریکی و انحراف معیار تجمعی نگاره های چاه در سازند داریان بخش مرکزی خلیج فارس

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانشکده زمین شناسی، دانشکدگان علوم، دانشگاه تهران، تهران

2 دانشیار، دانشکده زمین شناسی، دانشکدگان علوم، دانشگاه تهران، تهران

چکیده

این مطالعه توانایی روش انحراف معیار داده‌های چاه‌پیمایی را در زون‌بندی مخزنی بررسی می‌کند. به این منظور، 110 متر از رسوبات یک چاه از سازند داریان در بخش مرکزی خلیج ‌فارس با استفاده از 390 مقطع نازک میکروسکوپی، داده‌های چاه‌پیمایی و تخلخل و تراوایی مغزه بررسی شد. تحلیل رخساره‌ای انجام‌ شده به شناسایی 9 ریزرخساره در پنج زیرمحیط منجر شد. برای بررسی کیفیت مخزنی در هر یک از زون‌ها، گونه‌های سنگی پتروفیزیکی به روش‌های شاخص زون جریانی و رخساره‌های الکتریکی تعیین شدند. بر اساس شاخص زون جریانی، شش واحد جریانی هیدرولیکی برای رخساره‌های مخزن به دست آمد. با استفاده از روش خوشه‌بندی مبتنی بر نمودار و استفاده از لاگ‌های پتروفیزیکی گاما، نوترون و چگالی، 5 رخساره ‌الکتریکی شناسایی شد، سپس این دو روش با هم مقایسه شدند که در بسیاری از فواصل عمقی تطابق خوبی داشتند. زون 1 به دلیل فراوانی زیاد رخساره‌های الکتریکی و واحدهای جریانی با کیفیت مخزنی بیشتر، بهترین کیفیت مخزنی را دارد. زون 2 واحدهای جریانی با کیفیت مخزنی پایین و رخساره‌های الکتریکی با گامای زیاد دارد. فراوانی رخساره‌های الکتریکی با کیفیت مخزنی بالا در زون 3 نسبت به زون 1 کمتر است. برای تعیین زون‌بندی با روش انحراف از معیار، هر داده لاگ مورد نظر از متوسط داده‌ها در کل چاه کسر شد و سپس مقادیر به ‌دست ‌آمده با یکدیگر جمع شدند تا مقدار تجمعی انحراف از معیار محاسبه شود. این روش با سه زون تشکیل‌دهنده سازند داریان منطبق بوده اما همانند روش تعیین گونه‌های سنگی، برای تفکیک واحد‌های مخزنی مناسب نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reservoir Zonation Using Flow Zone Indicator, Electrofacies and Well Log Cumulative Standard Deviation in Dariyan Formation the Central Part of Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • S. Davoodi 1
  • V. Tavakoli 2
1 M.Sc, School of Geology, College of Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, School of Geology, College of Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study considers the ability of log deviation data in reservoir zonation. In this regard, 110 m of carbonate rocks from one well of the Dariyan Formation in the central part of the Persian Gulf were investigated by using 390 thin sections, well log data, and core porosity and permeability. Facies analysis led to the identification of nine microfacies in five sub-environments. To evaluate the reservoir quality in each zone, petrophysical rock types were determined by flow zone indicator and electrofacies methods. Based on the flow zone indicator, six hydraulic flow units were obtained for the reservoir interval. Using the multi-resolution graph-based clustering method and petrophysical logs of gamma, neutron, and density, 5 electrofacies were identified. Then, the two methods were compared, which show a strong correlation at many depth intervals. Zone 1 with the high frequency of electrofacies and flow units with higher reservoir quality, has the best reservoir quality. Zone 2 has low reservoir quality, flow units, and electrofacies with high gamma radiation. The frequency of high-quality reservoir electrofacies in zone 3 is lower than in zone 1. To determine reservoir zonation by the standard deviation method, each log data was subtracted from the average in the whole well and then the obtained values were added together to calculate cumulative deviation. This method is consistent with the three zones of the Dariyan Formation, but as the method of determining rock types, it is not suitable for the separation of reservoir units.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dariyan Formation
  • Hydraulic flow unit
  • Electrofacies
  • Cumulative deviation

مراجع

  1. Wynd, J. C. (1965). “Biofacies of the Iranian Oil Consortium Agreement Area”. Iranian Offshore Oil Company (IOOC), 12: 2182-2245.
  2. مطیعی، ه.؛ 1372؛ "زمین شناسی ایران". انتشارات سازمان زمین شناسی و اکتشاف معدنی کشور، 536 صفحه.
  3. Naderi-Khujin, M., Seyrafian, A., Vaziri-Moghaddam, H., and Tavakoli, V. (2016 a). “A record of global change: OAE 1a in Dariyan shallow-water platform carbonates, Southern Tethys, Persian Gulf, Iran”. Facies, 62: 25.
  4. Naderi-Khujin, M., Tavakoli, V., Seyrafian, A., and Vaziri-moghadam, H. (2020). “How a mud-dominated ramp changed to a carbonate clastic oil reservoir: Sea-level fluctuations in cretaceous of the central Persian Gulf”. Marine and Petroleum Geology, 116: 104301.
  5. Tavakoli, V., and Jamalian, A. (2018). “Microporosity evolution in Iranian reservoirs, Dalan and Dariyan formations, the central Persian Gulf ”. Journal of Natural Gas Science and Engineering, 52: 155-165.
  6. Kadkhodaie-Ilkhchi, R., Rezaee, M. R., Moussavi-Harami, R., and Kadkhodaie-Ilkhchi, A. (2013). “Analysis of the reservoir electrofacies in the framework of hydraulic flow units in the Whicher Range Field, Perth Basin, Western Australia”. Journal of Petroleum Science and Engineering, 111: 106-120.
  7. Serra, O., and Abbot, H. (1980). “The contribution of logging data to sedimentology and stratigraphy”. SPE, 55th Annual Fall Technical Conference and Exhibition, Dallas, Texas.
  8. Abbaszadeh, M., Fujii, H., and Fujimoto, F. (1996). “Permeability prediction by hydraulic flow units – theory and applications”. Society of Petroleum Engineers (SPE) Formation Evaluation, 11: 263-271.
  9. Amabeoku, M. O., Kersey, D. G., BinNasser, R. H., and Al-Belowi, A. R. (2006). “Relative permeability coupled saturation-height models based on hydraulic (flow) units in a gas field”. Society of Petroleum Engineers (SPE) Reservoir Evaluation & Engineering, 11: 1013-1028.
  10. Amaefule, J. O., Altunbay, M., Tiab, D., Kersey, D. G., and Keelan, D. K. (1993). “Enhanced reservoir description: using core and log data to identify hydraulic (flow) units and predict permeability in uncored intervals/wells”. In: SPE Annual Technical Conference and Exhibition, Society of Petroleum Engineers, 264(36): 1-16.
  11. Desouky, S. E. M. (2004). “Predicting permeability in un-cored intervals/wells using the hydraulic flow unit approach”. Nafta, 55: 245-250.
  12. Mehrabi, H., Rhimpour-Bonab, H., Hajikazemi, E., and Esrafili-Dizaji, B. (2015). “Geological reservoir characterization of the Lower Cretaceous Dariyan Formation (Shu’aiba equivalent) in the Persian Gulf, southern Iran”. Marine and Petroleum Geology, 68: 132-157.
  13. Prasad M. (2003). “Velocity-permeability relations within hydraulic units”. Geophysics, 68: 108-117.
  14. رحمانی، م.، موسوی حرمی، ر.، آرین، م.؛ 1396؛ "بررسی کیفیت مخزنی سازند داریان در میدان پارس جنوبی بر اساس مطالعه واحدهای جریانی هیدرولیکی و گونه های سنگی و ارتباط آن با ویژگی های بافتی و دیاژنتیکی رخساره های رسوبی". نشریه رخساره‌های رسوبی، دوره دوم، ص 273-290.
  15. آقازاده، ن.، رحیم پوربناب، ح.، کدخدایی، ع.، اسدی، ا.؛ 1388؛ "تعیین گروه های سنگی با استفاده از مفهوم واحدهای جریانی و روش تحلیل خوشه ای: مطالعه موردی از سازند داریان، میدان پارس جنوبی، خلیج فارس". مجله علوم دانشگاه تهران، دوره چهارم، ص 97-109.
  16. اسدی مهماندوستی، ا.، میرزایی، س.، معلمی، ع.، ارباب، ب.؛ 1396؛ "بررسی و مدل سازی سه بعدی رخساره های الکتریکی سازند داریان با استفاده از زمین آمار در میدان نفتی رشادت". نشریه علوم دانشگاه خوارزمی، دوره یکم، ص 25-44.
  17. فرازانی، ن.، خوشبخت، ف.، توکلی، و؛ 1394؛ "بهبود تعیین نوع رخساره الکتریکی با تلفیق لاگ های چاه پیمایی و تصویرگر در سازند آسماری با استفاده از روش خوشه بندی گرافیک MRGC". پژوهش نفت، دوره 83، ص 186-194.
  18. رحیمی بهار، ع.، پورصیامی، ح.؛ 1391؛ "تفکیک زون های مختلف مخزن هیدروکربنی با کمک رخساره های الکتریکی". پژوهش نفت، دوره 72، ص 144-153.
  19. سفیداری، ا.، دشتی، ع.، کدخدایی، ع.، اسدی اسکندر، ا.؛ 1393؛ "مدل سازی گروه های رخساره ای بر اساس داده های زمین شناسی و پتروفیزیکی) لاگ های چاه پیمایی (در میدان گازی پارس جنوبی". پژوهش نفت، دوره 83، ص 83-95.
  20. توکلی، و.؛ 1384؛ "تجزیه و تحلیل رخساره های الکتریکی سازند آسماری در میدان مارون". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ایران.
  21. توکلی، و.؛ 1393؛ "نگاره انحراف معیار گاما ابزاری جدید جهت جدایش واحدهای سکانسی در توالی‌های کربناته با مثالی از سازندهای کنگان ودالان". میدان گازی پارس جنوبی. پژوهش‌های چینه نگاری و رسوب‌شناسی، دوره یکم، ص 97-110.
  22. Tavakoli, V. (2017). “Application of gamma deviation log (GDL) in sequence stratigraphy of carbonate strata, an example from offshore Persian Gulf”. Iran: Journal of Petroleum Science and Engineering, 156: 868-876.
  23. داودی، س.، توکلی، و.، رحیم‌پوربناب، ح.؛ 1399؛ "بررسی ضریب اطمینان استفاده از نگاره انحراف معیار گاما در مطالعات چینه‌نگاری سکانسی، سازند داریان، بخش مرکزی خلیج‌فارس". پژوهش‌های چینه نگاری و رسوب‌شناسی، دوره سوم، ص 1-16.
  24. قیاسوند، م.، امینی، ع.، هنرمند، ج.، توکلی، و.؛ 1395؛ "تعیین مرزهای سکانسی سازند سروک در یکی از میادین دشت آبادان توسط نرم ازار سیکلولاگ و روش انحراف از معیار نگاره گاما". بیستمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، 16 تا 18 شهریور، تهران.
  25. هزاریان، ح.، کردی، م.، ضیایی، م.، سلیمانی‌منفرد، م.، یحیایی، ا.؛ 1400؛ "ارزیابی ویژگی‌های مخزنی بر اساس چینه‌نگاری سکانسی: مطالعه موردی سازند آسماری در یکی از میدان‌های نفتی خلیج فارس". علوم زمین، دوره 31، شماره 120، ص 111-122.
  26. Sharland, P. R., Archer, R., Casey, D. M., Davies, R. B., Hall, S. H., Heyward, A. P., Horbury, A. D., and Simmons, M. D. )2001(. “Arabian plate sequence stratigraphy”. GeoArabia, Special Publication, 2: pp. 372. ISBN: 9901-03-08-9.
  27. Alsharhan, A. S., and Nairn, A. E. M. )1993(. “Carbonate platform models of Arabian Cretaceous reservoirs”. In: Simo, J. A. T. Scott, R.W., and Masse, J. P. (Eds.), Cretaceous carbonate platforms. American Association of Petroleum Geologists, 56: 173-184.
  28. Al-Ghamdi, N., and Pope, M. )2014(. “Integrated high-resolution chemostratigraphy and facies based stratigraphic architecture of the Lower Cretaceous (Aptian), Shu’aiba Formation, Saudi Arabia”. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 98: 1521-1549.
  29. Naderi-Khujin, M., Seyrafian, A., Vaziri-Moghaddam, H., and Tavakoli, V. )2016 b(. “Characterization of The Late Aptian Top-Dariyan Disconformity surface offshore Sw Iran: A multi-Proxy approach”. Journal of Petroleum Geology, 39: 269-286.
  30. Mehrabi, H., Rhimpour-Bonab, H., Al-aasm, Ih., Esrafily-dizaji, B., Haj Kazemi, E., Dalvand, M., and Omidvar, M. )2018(. “Palaeo-exposure surfaces in the Aptian Dariyan Formation, offshore Sw Iran: Geochemistry and Reservoir Implications”. Journal of Petroleum Geology, 41(4): 467-494.
  31. Dunham, R. J. )1962(. “Classification of carbonate rocks according to depositional texture”. In: Ham, W. E. (Ed.), Classification of carbonate rocks. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 1: 108-121.
  32. Serra, O. (1984). “Fundamentals of Well-Logging Interpretation”. Elsevier Amsterdam, pp. 423.
  33. Kadkhodaie-Ilkhchi, A., and Amini, A. )2009(. “A Fuzzy logic approach to estimating hydraulic flow units from well log data. A case study from the Ahwaz oil field. South Iran”. Journal of Petroleum Geology, 32: 67-78.
  34. داودی، س.؛ 1399؛ "چینه‌نگاری سکانسی سازند داریان و تلفیق آن با مطالعات نگاره انحراف معیار گاما و گونه‌های سنگی پتروفیزیکی دریکی از میدان‌های بخش مرکزی خلیج فارس". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ایران.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 03 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار