راهکارهای بهبود زنجیره تولید سنگ ساختمانی کشور با مطالعه میدانی سنگ تراورتن محلات

نویسنده

استادیار گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اراک

چکیده

هدف از بهبود صنعت سنگ ساختمانی، مهندسی مجدد زنجیره تولید سنگ است. در حقیقت مهندسی مجدد زنجیره تولید سنگ، افزایش قابل ملاحظه میزان تولید با بازدهی بالا، تامین کیفیت محصول نهایی، حداقل کردن مقدار باطله­های سنگی تولید شده و دفع شده در محیط زیست و تولید محصولات جنبی با استفاده از باطله­های سنگی است. در این پژوهش، راهکارهای بهبود کلیه مراحل زنجیره تولید سنگ ساختمانی شامل اکتشاف، استخراج (بهره­برداری) و فرآوری، ارایه شده و عمدتا بر روی نوع سنگ، روش­های استخراج، سیستم تجهیزات و دستگاه­های استخراجی، روش­های فرآوری و ماشین­آلات آن، نیروی کار و سرمایه­گذاری متمرکز شده است. همچنین به عنوان مطالعه میدانی، معادن تراورتن و واحدهای سنگ­بری و فرآوری سنگ در منطقه محلات استان مرکزی مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه معادن تراورتن (29 مورد) و واحدهای سنگ­بری و فرآوری سنگ (18 مورد) این منطقه از طریق بازدیدهای میدانی نشان می­دهد که به طورکلی مراحل زنجیره تولید سنگ منطقه نیازمند بهبود است. اگرچه تقریبا در تمامی معادن منطقه از روش­های نوین استخراج (روش سیم برش) استفاده می­شود اما میزان حجم لاشه تولید شده زیاد است و بهره­برداری در تمامی ابعاد نیاز به بهبود دارد. همچنین تعداد زیادی از واحدهای سنگ­بری و فرآوری سنگ منطقه (حدود 65 درصد) هنوز به شیوه سنتی کار می­کنند که مستلزم بهینه­سازی است. در پایان نیز اقدامات مورد نیاز دولتی در راستای بهبود این صنعت ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategies to improve the production chain of building stone industry in Iran- case study: Mahallat travertine stone industry

نویسنده [English]

  • R. Ahmadi
Assistant professor, Mining Engineering Departmen, Arak University of Technology, Arak, Iran
چکیده [English]

The purpose of improvement of building stone industry is to re-engineer the chain of stone production. Re-engineering the chain of stone production encompasses a significant increase in production quantity and an improvement in efficiency. This is performed by supplying high quality final product, and by minimizing the amount of wastes abandoned at environment as well as producing byproducts using rubble stones. In current research, strategies to improve all stages of building stone production chain containing exploration, quarry and processing have been presented mainly focusing on stone type, quarry methods, equipment and quarry machines, processing (cutting and polishing) methods and the machinery, personnels and investement. As a case study, travertine quarries and stone cutting and processing units in Mahallat district located at Markazi province have also been studied. The study of 29 travertine quarries and 18 stone cutting and processing units in this region was done through field visits. It reveals that the chain of the stone production need to be improved in general. Although all quarries in the region are mined by the novel method (wire cutting method), awfull amount of rubble stone is inappropriately produced, so the quarry operation needs improvement on all accounts. Also a large number of stone cutting and processing units in the region (about 65 percent)  yet works traditionally which should be equipped with new machinery  and optimized. Finally some needed strategies to improve the stone industry which should be done by the government were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Building stone
  • Production chain
  • Quarrying
  • Stone cutting
  • Travertine
  • Mahallat
[1]     نبیان، ا.؛ فرهادیان، م.ب.؛ برادران، م.؛ حمیدی انارکی، غ.؛ 1371؛ "سنگ­های تزئینی و نما"، وزارت معادن و فلزات- معاونت اکتشافی و معدنی.
[2]     فهیمی فر، ج.؛ 1381؛ "تعیین بازارهای هدف سنگ­های تزئینی"، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، 220 صفحه.
[3]     احمدی، ر.؛ 1386؛ "بررسی وضعیت صادرات سنگ­های ساختمانی ایران و تجزیه و تحلیل بازارهای هدف"، مجله سراسری سازمان نظام مهندسی معدن، شماره 4، ص 60-51.
[4]     فهیمی فر، ج.؛ 1376؛ "بازار جهانی سنگ­های تزئینی و سهم صادراتی ایران"، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، 223 صفحه.
[5]     احمدی، ر.؛ 1390؛ "چشم­انداز آینده صنعت سنگ ساختمانی ایران در مقایسه با کشورهای صاحب این صنعت مانند ایتالیا، چین، هند و ترکیه"، نشریه سنگ، معدن و صنایع وابسته ایران، چهارمین نمایشگاه سنگ، معدن و صنایع وابسته ایران، نیمور محلات.
[6]     فتحی، ی.؛ 1378؛ "شناسایی مزیت­های نسبی و اولویت­های بازارهای هدف صادرات سنگ­های تزئینی ایران"، مجله پژوهش نامه بازرگانی، شماره 22، موسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، ص 90-57.
[7]     احمدی، ر.؛ 1387؛ "راهکارهای بهبود تکنولوژی تولید سنگ به منظور افزایش سهم صادرات سنگ فرآوری شده در استان مرکزی"، گزارش طرح پژوهشی، سازمان مدیریت و بازرگانی استان مرکزی، 150 صفحه.
[8]     احمدی، ر.؛ 1384؛ "کاربرد سنگ­های لاشه حاصل از استخراج معادن تراورتن در صنعت"، گزارش طرح پژوهشی طرف قرارداد با دانشگاه، تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران، 55 صفحه.
[9]     احمدی، ر.؛ 1391؛ "روش ژئوفیزیکی رادار نفوذی به زمین (GPR)، تئوری، کاربردها و ارائه الگوریتم­های پردازش و تفسیر"، گزارش طرح پژوهشی طرف قرارداد با دانشگاه، اراک، معاونت پژوهشی دانشگاه صنعتی اراک، 145 صفحه.
[10]  Porsani, J. L., Sauck, W. A., and Ju´nior, A. O. S. (2006). "GPR for mapping fractures and as a guide for the extraction of ornamental granite from a quarry: A case study from southern Brazil", Journal of Applied Geophysics, 58: 177–187.
[11]  Luodes, H. (2008). "Natural stone assessment with ground penetrating radar", Estonian Journal of Earth Sciences, 57 (3): 149-155.
[12]  Kadiglu, S. (2008). "Photographing layer thicknesses and discontinuities in a marble quarry with 3D GPR visualization", Journal of Applied Geophysics, 64: 109–114.
[13] Arosio, D., Munda, S. and Zanzi, L. (2012). "Quality control of stone blocks during quarrying activities", 14th International conference on Ground Penetrating Radar (GPR), June 4-8, Shanghai, China @ ISBN 978-1-4673-2663-6.
[14]  احمدی، ر.؛ غلامی، ا.؛ 1388؛ "بهینه­سازی در صنعت سنگ ساختمانی به منظور افزایش سهم صادرات با نگرشی بر وضعیت استان مرکزی"، سومین همایش سراسری سنگ­های ساختمانی، 6 خرداد، محلات، دانشگاه پیام نور محلات، ص 14-2.
[15]  احمدی، ر.؛ 1386؛ "نقشوتأثیرتبلیغاتدربازاریابیوصادراتوراهکارهایبکارگیریتبلیغاتموثرومفید"، همایش سراسری سنگ­های ساختمانی-دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات.
[16]  Campos, J. G. (2010). "Advanced design and maufacturing based on STEP". Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 125-143.
[17]  سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کشور؛ 1393؛ بخش آمار، گزارش­های آماری.
[18]  احمدی، ر.؛ 1382؛ "بررسی و مطالعه وضعیت معادن و پتانسیل­های معدنی سنگ‌ساختمانی استان مرکزی"، گزارش طرح پژوهشی طرف قرارداد با دانشگاه، تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران، 65 صفحه.
[19]  مرکز آمار ایران؛ 1391؛ دفتر آمار و اطلاعات معاونت برنامه ­ریزی استانداری مرکزی، سالنامه آماری استان مرکزی (1390).
[20]  وزارت صنایع و معادن؛ 1379؛ "صادرات سنگ های تزیینی و نما در پایان برنامه سوم به بیش از 400 میلیون دلار می رسد"، سنگ، فصلنامه سنگ­های تزئینی ایران، شماره 22، ص 46-36.